Lựa chọn phụ tùng bánh xe phù hợp là yếu tố quyết định đến hiệu suất và an toàn của người đạp. Các loại lốp xe đạp, vành hay bánh xe đều được thiết kế với những đặc tính riêng biệt nhằm tối ưu hóa trên nhiều điều kiện địa hình hay mục đích sử dụng. 

1.Các loại lốp xe đạp

Thị trường hiện nay xuất hiện rất nhiều loại lốp xe chất lượng cao, giúp bạn gia tăng trải nghiệm đạp xe thoải mái. Dưới đây là 2 cách phân loại lốp xe phổ biến nhất.

Phân loại lốp xe đạp theo mục đích sử dụng

Lốp xe được thiết kế nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng trên đa dạng loại địa hình cùng nhiều hoạt động khác nhau. Cụ thể như:

Lốp xe đạp đường trường (Road Bike Tires)

Lốp xe đạp đường trường được thiết kế để tối ưu hóa tốc độ trên bề mặt nhựa hoặc bê tông mịn. Đặc trưng của lốp này là mỏng, bề mặt nhẵn giúp giảm thiểu ma sát và tăng hiệu quả lăn bánh.

Kích thước phổ biến của lốp xe đạp đường trường dao động từ 18c đến 32c (hoặc mm). Áp suất bơm lốp cao (thường từ 80 đến 120 psi) giúp tăng độ cứng và giảm biến dạng khi lăn bánh. Để đạp xe vào mùa mưa hoặc trên bề mặt trơn trượt, một số loại lốp có thể thêm hoa văn hoặc rãnh nhỏ để tăng độ bám đường. 

Lốp xe đạp đô thị (Urban/Commuter Tires)

Lốp xe đạp đô thị được thiết kế linh hoạt để phù hợp với nhiều điều kiện đường phố khác nhau. Loại lốp này thường rộng hơn lốp đường trường, giúp tăng độ êm ái khi di chuyển trên các bề mặt không bằng phẳng hoặc nứt gãy.

Một số loại lốp đô thị còn được trang bị lớp bảo vệ chống thủng để giảm nguy cơ bị xì hơi do vật nhọn trên đường. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người dùng xe đạp để đi làm, đi học, hoặc di chuyển hàng ngày trong đô thị.

Lốp xe đạp leo núi (Mountain Bike Tires)

Lốp xe đạp leo núi được thiết kế để đối phó với các điều kiện địa hình khắc nghiệt, từ đường đất cứng, đá, bùn, đến các đoạn đường mấp mô nhiều chướng ngại vật. Loại lốp này thường rộng (kích thước dao động từ 2.0 inch đến 3 inch hoặc hơn) giúp bám đường tốt và di chuyển ổn định.

Hoa văn trên lốp xe đạp leo núi rất đa dạng và thường có gai lớn để tăng cường độ bám trên các bề mặt trơn trượt hoặc gồ ghề. Ngoài ra, lốp xe leo núi còn hoạt động như bộ phuộc bổ sung, hấp thụ xung động từ mặt đường, mang đến cảm giác thoải mái cho người lái.

Lốp xe đạp địa hình sỏi đá, lốp xe đua (Gravel Bike & Cyclocross Tires)

Đây là loại lốp dành cho những chuyến phiêu lưu trên các bề mặt đường sỏi, đất cát hoặc bùn lầy. Lốp xe đạp địa hình sỏi là sự kết hợp giữa lốp đường trường và lốp xe đạp leo núi, phần giữa của lốp có đường rãnh nhỏ để giảm lực cản lăn, trong khi hai bên mép lốp có nhiều gai lớn để tăng độ bám khi ôm cua.

Kích thước phổ biến của lốp xe đạp địa hình dao động từ 32c đến 40c. Đây cũng là loại lốp phù hợp cho những người đi làm muốn tăng độ bám đường mà vẫn giữ được tính linh hoạt.

Phân loại lốp xe đạp theo cấu tạo

Theo cấu tạo, lốp xe đạp có thể được chia thành lốp có săm (clincher), lốp không săm (tubeless), lốp liền săm (tubular) hay lốp gập (folding).

Lốp Clincher

Lốp Clincher là loại lốp tiêu chuẩn phổ biến nhất hiện nay. Loại lốp này sử dụng dây thép hoặc sợi Kevlar ở phần mép lốp để giữ chặt lốp với vành xe. Ưu điểm của lốp Clincher là dễ dàng tháo lắp, sửa chữa, thích hợp cho người dùng phổ thông.

Tuy nhiên, nhược điểm của lốp Clincher là khả năng chịu lực va chạm kém hơn so với các loại lốp khác như Tubular hay Tubeless. Đây vẫn là lựa chọn phổ biến nhờ giá thành hợp lý và dễ sử dụng.

Lốp gập (Folding Tires)

Lốp gập là phiên bản nâng cấp của lốp Clincher, sử dụng sợi Kevlar thay vì dây thép ở phần mép lốp. Điều này giúp lốp nhẹ hơn và có thể gập lại để dễ dàng mang theo. Lốp gập thường được các tay đua chuyên nghiệp yêu thích nhờ tính nhẹ nhàng và hiệu suất cao.

Lốp Tubular

Lốp Tubular, hay còn gọi là lốp keo, có cấu trúc đặc biệt với phần săm được may trực tiếp vào lốp. Lốp này được gắn lên vành xe bằng keo, mang lại độ ổn định cao ngay cả khi bị xẹp hơi.

Ưu điểm nổi bật của lốp Tubular là cảm giác lái mượt mà, nhẹ nhàng và khả năng bám đường tốt khi ôm cua. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là khó sửa chữa và giá thành cao, khiến loại lốp này thường chỉ được sử dụng trong các cuộc đua chuyên nghiệp.

Lốp không săm (Tubeless Tires)

Lốp không săm là xu hướng công nghệ hiện đại bởi nhiều lợi ích về tốc độ, độ bám đường hay khả năng chống thủng. Loại lốp này không cần sử dụng săm, thay vào đó, cần lớp keo đặc biệt để tạo độ kín giữa lốp và vành.

Lốp không săm có khả năng chịu áp suất thấp mà không làm giảm hiệu suất, giúp tăng độ thoải mái và kiểm soát tốt hơn trên các bề mặt gồ ghề. Hơn nữa, lốp không săm còn tự vá những vết thủng nhỏ nhờ dung dịch keo đặc biệt bên trong. Đây được coi là công nghệ tương lai cho cả xe đạp đường trường và xe đạp địa hình.

2. Các loại vành xe

Vành xe đạp là bộ phận quan trọng của bánh xe, đóng vai trò chịu lực, giữ lốp và tác động đến hiệu suất của xe. Hiện nay, có bốn loại vành phổ biến là hợp kim nhôm, cacbon, thép và hợp kim Magie, mỗi loại mang những đặc điểm riêng biệt.

• Vành hợp kim nhôm: Loại vành được ưa chuộng nhất nhờ trọng lượng nhẹ, độ bền cao và khả năng chống ăn mòn tốt. Chúng phù hợp với hầu hết các dòng xe, từ xe đạp đường trường, địa hình cho đến xe đạp đô thị. Tuy nhiên, do độ cứng cao, vành nhôm dễ bị móp khi gặp lực va đập mạnh.

• Vành carbon: Nhờ trọng lượng siêu nhẹ, tính khí động học tốt và vẻ ngoài hiện đại, vành carbon thường xuất hiện trên các dòng xe đua chuyên nghiệp. Tuy nhiên, giá thành cao và khả năng chịu va đập kém.

• Vành thép: Đây là lựa chọn phổ biến ở phân khúc giá rẻ, đặc biệt trên các dòng xe cổ điển. Vành thép bền,chịu lực tốt nhưng nhược điểm chính là trọng lượng nặng và dễ bị gỉ sét nếu không được bảo quản đúng cách. 

• Vành hợp kim Magie: Loại vành có trọng lượng nhẹ, khả năng giảm chấn tốt, nhưng giá thành cao hơn nhôm nên ít được sử dụng hơn.

3. Các loại bánh xe đạp

Bánh xe có cấu tạo gồm vành xe, nan hoa, trục bánh và lốp xe. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và địa hình, bánh xe đạp được chia thành nhiều loại, cụ thể như:

Bánh xe đường trường (Road Bike Wheels)

Loại bánh được thiết kế để đạt tốc độ cao trên mặt đường bằng phẳng. Điểm nổi bật là đường kính lớn (thường theo tiêu chuẩn 700C) giúp xe giữ được quán tính tốt khi di chuyển nhanh. Lốp bánh hẹp, chỉ từ 19-28mm, nhằm giảm thiểu ma sát và tối ưu hóa lực đạp. 

Bên cạnh đó, trọng lượng của bánh được giảm tối đa nhờ vành làm từ nhôm hoặc carbon. Lốp ít gai hoặc trơn, giúp xe đạt tốc độ cao nhưng lại hạn chế khả năng bám đường trên địa hình gồ ghề.

Bánh xe địa hình (Mountain Bike Wheels) 

Bánh xe địa hình phục vụ việc di chuyển trên địa hình khó khăn như đồi núi, đất đá hoặc bùn lầy. Đường kính bánh phổ biến là 26 inch, 27.5 inch hoặc 29 inch, giúp xe vượt qua các chướng ngại vật dễ dàng hơn. Lốp bánh rộng từ 30-60mm, có rãnh hoặc gai mang đến độ bám tốt. Ngoài ra, vành và nan hoa được chế tạo từ hợp kim nhôm dày hoặc carbon chịu lực tốt, đảm bảo độ an toàn và độ bền trong điều kiện khắc nghiệt.

Bánh xe đạp đô thị (Urban Bike Wheels)

Thiết kế của bánh xe đạp đô thị được kết hợp giữa tính linh hoạt của bánh đường trường và tính bền bỉ của bánh địa hình. Loại bánh này thường có đường kính 700C hoặc 26 inch. Lốp bánh rộng hơn bánh đường trường, từ 25-40mm, giúp xe êm ái hơn khi di chuyển trên các mặt đường gồ ghề, nhiều vết nứt, lõm. Một số dòng lốp còn trang bị công nghệ chống đâm thủng, giúp người dùng yên tâm khi sử dụng trong điều kiện đô thị đông đúc, phức tạp.

Bánh xe đa năng (Gravel và Cyclocross Wheels) 

Bánh xe đa năng sở hữu lốp rộng từ 32-45mm, mang đến cảm giác ổn định, thoải mái trên bề mặt gồ ghề như sỏi đá, đất cát. Gai lốp nhẹ giúp bánh dễ dàng duy trì tốc độ trên đường nhựa mà không làm mất đi khả năng bám đường. Vành và nan hoa được thiết kế bền bỉ, đáp ứng tốt nhu cầu chịu lực trong điều kiện tải trọng lớn hoặc địa hình khắc nghiệt.

Bánh xe chuyên dụng

Một số loại như Fat Bike và BMX gây ấn tượng bởi thiết kế độc đáo. Bánh Fat Bike có lốp siêu rộng (thường trên 3.8 inch), phù hợp với địa hình đặc biệt như cát, tuyết hoặc bùn lầy. Trong khi đó, bánh BMX nhỏ gọn với kích thước 20 inch được thiết kế đặc biệt cho các môn thể thao biểu diễn hoặc vượt chướng ngại vật . Lốp dày và gai vừa phải nhằm đảm bảo độ bám, khả năng chịu va đập tốt.

Hiểu rõ về các loại lốp xe đạp, các loại vành xe và các loại bánh xe không chỉ giúp bạn cải thiện hiệu suất đạp xe mà còn tăng cường độ an toàn khi sử dụng xe đạp. Hãy dành thời gian tìm hiểu, lựa chọn phụ tùng phù hợp nhất để tận hưởng trọn vẹn niềm vui, lợi ích mà đạp xe mang lại.