Xe điện bị chai pin gây ra nhiều phiền toái cho người sử dụng bởi hiệu suất không còn được như mong muốn. Vậy dấu hiệu, nguyên nhân của tình trạng này ra sao, cách khắc phục như thế nào? Cùng khám phá bài viết sau của Xe 2 Bánh để tìm hiểu nhé.

1. Dấu hiệu nhận biết xe điện bị chai pin

Nhận biết sớm xe điện bị chai pin giúp bạn xử lý kịp thời, tránh hỏng hóc nghiêm trọng. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến:

• Thời gian sạc bất thường: Pin đầy nhanh bất thường (1-2 giờ thay vì 6-8 giờ), cho thấy pin không còn khả năng lưu trữ điện tốt.

• Tụt điện áp nhanh: Sau khi sạc đầy, pin giảm dung lượng đáng kể chỉ sau vài giờ không sử dụng, ví dụ từ 100% xuống 70% trong 2-3 giờ.

• Quãng đường di chuyển giảm: Xe chỉ đi được quãng ngắn hơn nhiều so với ban đầu, chẳng hạn từ 50 km xuống 20 km mỗi lần sạc.

• Pin phồng hoặc rò rỉ: Pin có dấu hiệu phồng, rỉ nước, hoặc biến dạng, cảnh báo tình trạng hỏng nặng, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.

• Xe giật khi chạy: Động cơ hoạt động không ổn định, xe bị giật do pin cung cấp điện không đều.

2. Nguyên nhân dẫn đến xe điện bị chai pin

Để xử lý triệt để tình trạng xe điện bị chai pin, bạn cần hiểu rõ những nguyên nhân khiến pin bị suy giảm hiệu suất.

Để pin cạn kiệt mới sạc lại

Sai lầm phổ biến là chờ đến khi pin gần như về 0% mới bắt đầu sạc. Nhiều người cho rằng nếu xả hết pin trước khi sạc lại sẽ giúp kéo dài thời gian sử dụng. Thực tế, pin cạn kiệt thường xuyên sẽ khiến cell pin bị tổn hại nghiêm trọng, làm giảm khả năng lưu trữ điện năng và dẫn đến chai pin nhanh chóng.

Rút giắc sạc ngay sau khi pin vừa đầy

Nhiều người rút giắc sạc ngay sau khi đèn báo 100% sáng. Tuy nhiên, sau khi đèn báo pin đầy, bạn nên giữ nguyên bộ sạc thêm vài phút để dòng điện yếu hơn giúp nạp đầy hoàn toàn các cell pin. Đây là quá trình nạp cân bằng, giúp các cell pin đồng đều dung lượng và ngăn hiện tượng chết cell.

Sử dụng bộ sạc không chính hãng

Không ít người dùng vì mất hoặc hỏng bộ sạc đi kèm mà mua bộ sạc khác ngoài thị trường, miễn là có thể cắm vừa ổ sạc. Đây là lỗi khá nguy hiểm. Mỗi loại xe điện đều có thiết kế điện áp, dòng điện và chuẩn sạc riêng biệt. Bộ sạc không phù hợp sẽ gây ra sạc quá dòng, quá nhiệt hoặc không đủ công suất, làm ảnh hưởng đến chất lượng sạc và khiến pin nhanh bị hỏng.

Sạc pin không đúng cách hoặc quá thường xuyên

Sạc pin liên tục, nhiều lần trong ngày, hoặc sạc khi chưa cần thiết (ví dụ như khi pin còn 70–80%) là nguyên nhân khiến chu kỳ sạc bị sử dụng không hợp lý. Mỗi loại pin đều có giới hạn số chu kỳ sạc (thường là 500–1000 lần với pin lithium-ion). Việc lãng phí các chu kỳ này sẽ khiến pin nhanh đến ngưỡng chai.

Một sai lầm khác là cắm sạc trong khi pin đang quá nóng sau hành trình dài. Điều này khiến nhiệt độ tăng thêm và gây áp lực lên các tế bào pin. 

Để pin 0% khi không sử dụng trong thời gian dài

Khi không sử dụng xe điện trong thời gian dài như đi công tác, du lịch... nhiều người thường để mặc pin về 0% mà không sạc lại. Đây là cách nhanh nhất khiến pin bị chết hoàn toàn. Khi không còn điện tích, pin sẽ bị phân rã nội bộ và mất khả năng sạc lại vĩnh viễn.

Sử dụng xe trong thời tiết khắc nghiệt

Nếu bạn sử dụng xe trong thời tiết quá nóng (trên 35°C) hoặc quá lạnh (dưới 5°C), pin sẽ bị giảm hiệu suất nhanh chóng. Khi pin phải hoạt động ở nhiệt độ quá cao, cấu trúc bên trong sẽ bị phá vỡ, dẫn đến phồng pin hoặc rò rỉ chất điện giải. Trong khi đó, nếu ở nhiệt độ quá lạnh, pin sẽ bị “đóng băng” và không thể cung cấp đủ điện áp cho xe vận hành ổn định.

3. Cách khắc phục

Khi nhận thấy xe điện có dấu hiệu bị chai pin, bạn có khắc phục tình trạng này bằng những cách sau.

Thay đổi thói quen sạc pin

Thay vì để pin cạn kiệt mới sạc, bạn nên sạc khi pin còn khoảng 20–30% dung lượng. Đồng thời, hạn chế việc sạc quá đầy hoặc để pin đạt 100% rồi vẫn cắm sạc trong thời gian dài.

Người dùng cũng nên sạc pin theo khuyến cáo của nhà sản xuất, ví dụ như sạc ở nhiệt độ phòng, không sạc ngay sau khi xe vừa hoạt động với cường độ cao và luôn sử dụng bộ sạc chính hãng. Ngoài ra, bạn hãy cố gắng sạc pin đến 80–90% nếu không cần sử dụng đến hết dung lượng, điều này sẽ giúp giảm tải áp lực cho các cell pin.

Hạn chế sử dụng xe trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt

Bạn tránh vận hành xe trong những ngày thời tiết khắc nghiệt. Nếu buộc phải sử dụng, hãy cho pin nghỉ định kỳ sau mỗi 20–25km và để xe trong bóng râm hoặc nơi thông thoáng. Nếu để xe ngoài trời lạnh, nên mang pin vào trong nhà và sạc ở nhiệt độ phòng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Phục hồi pin

Trong trường hợp pin bị chai nặng nhưng chưa hoàn toàn “chết”, bạn có thể lựa chọn phương pháp phục hồi pin thay vì thay mới hoàn toàn. Hiện nay, nhiều trung tâm sửa chữa xe điện uy tín cung cấp dịch vụ phục hồi pin bằng cách thay thế cell bị hỏng, cân bằng điện áp giữa các cell và làm mới mạch quản lý pin (BMS).

Phương pháp này không chỉ tiết kiệm chi phí (thường chỉ bằng 30–50% giá thay pin mới) mà còn giúp pin hoạt động ổn định trở lại. Tuy nhiên, bạn cần chọn những đơn vị có uy tín, có bảo hành rõ ràng và sử dụng linh kiện chất lượng để đảm bảo an toàn khi sử dụng sau phục hồi.

Thay pin mới khi đã chai nặng

Với trường hợp pin đã chai quá mức (quá phồng, rỉ nước, không còn giữ điện quá vài phút), giải pháp tối ưu và an toàn nhất là thay pin mới. Mặc dù chi phí thay pin có thể cao, đặc biệt với pin lithium-ion cao cấp, nhưng đây là đầu tư cần thiết để đảm bảo an toàn cho bản thân và hiệu suất hoạt động của xe.

Khi thay pin, bạn cần chọn loại pin chính hãng, phù hợp với dòng xe của mình. Tránh sử dụng pin cũ, pin tân trang hoặc mua hàng không rõ nguồn gốc vì tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ hoặc hỏng hóc sau một thời gian ngắn sử dụng.

4. Lưu ý khi sử dụng xe điện để pin bền

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Việc sử dụng và bảo quản pin đúng cách sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của pin, hạn chế tối đa tình trạng chai pin.

• Hiểu rõ thông số kỹ thuật của pin và xe để sử dụng phù hợp.

• Không để xe lâu ngày không sử dụng, nên chạy xe định kỳ mỗi tuần.

• Tránh vận hành xe vượt quá tải trọng cho phép.

• Hạn chế sử dụng chế độ công suất cao liên tục.

• Sạc pin ở nơi khô ráo, nhiệt độ ổn định, tránh ẩm ướt hoặc nắng gắt.

• Không sạc pin khi vừa đi xa về, chờ pin nguội rồi mới sạc.

• Cập nhật phần mềm và kiểm tra hệ thống quản lý pin (BMS) nếu có.

• Quan sát dấu hiệu bất thường như pin nóng, mùi lạ, tụt điện nhanh.

• Không để trẻ em tự ý tiếp cận pin và thiết bị sạc.

Xe điện bị chai pin không chỉ gây bất tiện trong quá trình sử dụng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và độ an toàn khi vận hành. Tuy nhiên, điều may mắn là tình trạng này hoàn toàn có thể phòng tránh và khắc phục nếu bạn áp dụng đúng những phương pháp sử dụng, bảo quản pin, xe khoa học.